Jak powstawały słynne obrazy? Niezwykłe historie najbardziej znanych dzieł sztuki
Obrazy znanych malarzy zachwycają wyjątkową techniką, symboliką
i ponadczasowym przesłaniem. Wyjątkowe portrety, odważne sceny rodzajowe, a także poruszające tematy tabu wzbudzają skrajne emocje. Słynne dzieła skrywają również wiele tajemnic i niesamowitych historii, które fascynują miłośników sztuki. Poznaj dzieje obrazów najsłynniejszych mistrzów pędzla.
ID: 618178757. Źródło: Adobe Stock.
Tajemnicze kobiety na wyjątkowych portretach
Kobiety ze słynnych obrazów wciąż wzbudzają wiele emocji. „Mona Lisa” Leonarda da Vinci jest jednym z najbardziej znanych i najbardziej tajemniczych obrazów na świecie. Jest eksponowana w Luwrze w Paryżu od 1797 roku, a obraz jest uważany za jedno z najcenniejszych dzieł sztuki na świecie. Uważa się, że kobieta przedstawiona na obrazie jest Lisa Gherardini, żona kupca florenckiego Francesco del Giocondo, ale istnieją teorie sugerujące, że na najsłynniejszym portrecie można podziwiać jednego z uczniów mistrza lub samego malarza w kobiecej odsłonie. Tożsamość i niezwykły uśmiech Mona Lisy wciąż są powodem wielu spekulacji.
Tożsamość „Damy z gronostajem” również wzbudzała wiele kontrowersji, ostatecznie uznano, że jest to Cecylii Gallerani, kochanki księcia Ludwika Sforzy. W pierwotnej wersji Cecylia nie trzymała gronostaja na kolanach, stąd pojawiały się sugestie, że zwierzę domalował uczeń mistrza, Ambrogio. Warto również podkreślić, że gronostaj nie znalazł się na portrecie przypadkowo. Trzymane przez kobietę zwierzę nie jest przypadkowe, ponieważ Ludwik Sforza, książę Mediolanu był kawalerem Orderu Gronostaja.
„Dziewczyna z perłą” Johannesa Vermeera nazywany jest „Mona Lisą Północy”. Podobnie jak w przypadku dzieła Leonarda da Vinci, nie do końca znana jest tożsamość tytułowej dziewczyny. Najprawdopodobniej jest to Maria, najstarsza córka holenderskiego artysty lub jedna z jego licznych, sekretnych miłości. Obraz zachwyca połyskującą perłą, która w rzeczywistości iluzją optyczną i dowodem wybitnych zdolności Vermeera. Brak zapięcia sprawia, że najsłynniejszy sportretowany kolczyk jest jedynie wytworem wyobraźni. „Dziewczyna z perłą” to niezwykłe dzieło, gdzie postać sprawia wrażenie, jakby odwróciła się na dźwięk znajomego głosu. Przeszywający wzrok i oświetlona twarz dziewczyny sprawiają, że podziwiając dzieło, można niemal usłyszeć głos znajomej osoby. Co ciekawe, holenderski artysta zmieniał tło swojego dzieła podczas pracy nad „Holenderską Mona Lisą”.
Johannes Vermeer, Dziewczyna z perłą (ok. 1665). Źródło: Wikimedia Commons / domena publiczna
Znane obrazy jako wyraz lęków i wewnętrznych frustracji
Vincent van Gogh holenderski malarz, niedoceniany za życia, aktualnie uznawany za jednego z najważniejszych mistrzów pędzla. Zachwycające „Irysy”, „Słoneczniki”, „Kwiaty migdałów” to tylko niektóre z licznych dzieł niezwykłego artysty. „Gwiaździsta noc” i „Autoportret z zabandażowanym uchem” odzwierciedlają nie tylko umiejętności Van Gogha, ale także jego stan psychiczny. Z wymienionymi dziełami związane są niezwykłe historie pełne silnych emocji, poczucia osamotnienia i wyobcowania. „Autoportret z zabandażowanym uchem” powstał po kłótni i rozstaniu z francuskim malarzem Paulem Gauguinem, z którym Van Gogh mieszkał przez dwa miesiące w Arles. Jedna z teorii sugeruje, że w akcie rozpaczy holenderski artysta próbował sobie odciąć ucho brzytwą, a odcięty fragment zawinięty w chusteczkę pozostawił Gauguinowi w domu publicznym, w którym francuski malarz był częstym gościem. Istnieje również teoria, że to Gauguin okaleczył Van Gogha za pomocą szpady. Za taką wersją przemawia fakt, że francuski artysta był doskonałym szermierzem, a na jednym ze szkiców Van Gogh umieścił łacińskie słowo oznaczające szermiercze trafienie. Faktem jest, że po tym incydencie Van Gogh trafił na leczenie do szpitala w Arles, a następnie do szpitala psychiatrycznego Saint-Rémy-de-Provence. Podczas tego pobytu powstało kolejne słynne dzieło, czyli „Gwiaździsta noc”. Obraz przedstawia nocne niebo nad miastem, chociaż trudno określić, czy chodzi o rodzinną Holandię, czy Francję. Dzieło przedstawiające stan emocjonalny artysty nawiązuje do apokalipsy św. Jana bądź modlitwy Jezusa w Ogrójcu. „Gwiaździsta noc” choć jest uważana za dzieło symboliczne i bardzo ekspresyjne, przedstawia Drogę Mleczną i planetę Wenus. Sam artysta nie przepadał jednak za tym obrazem, choć biorąc pod uwagę historię jego powstawania, trudno się dziwić Van Goghowi.
Vincent van Gogh, Autoportret z zabandażowanym uchem (1889). Źródło: Wikimedia Commons / domena publiczna
Dzieła mistrzów pędzla w cieniu skandalu
Rembrandt holenderski malarz i rysownik ma w swoim dorobku takie obrazy jak: „Nocna straż”, „Burza na Morzu Galilejskim”, czy „Lekcja anatomii doktora Nicolaesa Tulpa”. Jednak to właśnie „Kąpiąca się dziewczyna” związana jest sporym skandalem. Obraz przedstawia Hendrickje Stoffels, służącą, a następnie partnerkę życiową mistrza. Kobieta pomagała mu w wychowaniu syna Tytusa po śmierci żony Rembrandta. Nieformalny związek holenderskiego artysty i służącej wywołał wielkie oburzenie, a po przyjściu na świat ich córki Kornelii Hendrickje została oskarżona o prostytucję. Wezwano ją przed trybunał kościelny i wyłączono ze wspólnoty wiernych. „Kąpiąca się dziewczyna” była wyrazem miłości Rembrandta do partnerki, a także metaforą jego aktualnego stanu majątkowego. Warto podkreślić, że powstającego w atmosferze skandalu dzieła, holenderski mistrz pędzla nie ukończył, ale sygnowane jest jego nazwiskiem.
Kolejnym dziełem, z którym wiąże się niemały skandal, jest„Śniadanie na trawie” Édouarda Maneta. Z pozoru sielankowa scena wzbudziła spore kontrowersje i była uznana za wulgarną. Dwie kobiety, jedna noga, druga w przezroczystej koszuli oraz dwóch mężczyzn w surdutach na łonie natury. Co zatem wzbudziło aż takie oburzenie? Po pierwsze brak odniesienia do mitologii, ot śniadanie w pięknym otoczeniu i luźnej atmosferze, co gorsza przedstawiające ówczesne społeczeństwo. Dodatkowo naga kobieta nie jest zawstydzona, wręcz przeciwnie: prowokacyjnie spogląda na widza. Co więcej, Manet bardzo realistycznie namalował ciało modelki, co było sprzeczne z akademickimi zasadami. Dzieło było główną atrakcją tzw. Salonu Odrzuconych, dopiero z czasem zostało docenione i uznane za pierwszy nowoczesny obraz.
Édouard Manet, Śniadanie na trawie (1863). Źródło: Wikimedia Commons / domena publiczna
Najbardziej znany pocałunek zrodzony z miłości do …nauki
Gustav Klimt austriacki malarz, wybitny przedstawiciel secesji i wiedeńskiego modernizmu. Obrazy z tzw. złotego okresu artysty są bardzo chętnie wykorzystywane przez producentów odzieży, akcesoriów, a także przedmiotów użytkowych. Zwłaszcza jeden obraz wiedeńskiego mistrza cieszy się ogromną popularnością wśród kolejnych pokoleń. „Pocałunek” w niezwykły sposób przedstawia kochanków odzianych w złote szaty na kwiatowej łące. Obraz
o wymiarach 180 x 180 cm zdobią płatki złota, co nie jest zaskakujące z uwagi na pochodzenie Klimta: jego ojciec był złotnikiem i jubilerem. Najprawdopodobniej przedstawia projektantkę mody Emilie Louise Flöge, o 12 lat młodszą od Klimta, z którą był związany. Obraz wyróżnia się bogatą symboliką i uznawany jest za doskonale odzwierciedlający romantyczną miłość. Na uwagę zasługują bogato zdobione szaty kochanków, będące alegorią kobiecości i męskości. Łagodne linie na szacie kobiety i kanciaste na męskiej. Dzieło przedstawiające kochanków w miłosnym uniesieniu może odnosić się również do innej wielkiej miłości Klimta. Artysta był związany z Uniwersytetem Wiedeńskim. Na zamówienie uczelni stworzył trzy z pięciu części plafonu zdobiącego aulę uniwersytetu. Fascynacja nauką i niezwykłymi odkryciami można dostrzec w słynnym „Pocałunku”. Na kobiecej sukni można dostrzec szalki Petriego wypełnione pulsującymi komórkami, podkreślające miłość Klimta nie tylko do swej muzy, ale także do nauki.
Gustav Klimt, Pocałunek (1907–1908). Źródło: Wikimedia Commons / domena publiczna
Fascynujące historie powstawania słynnych obrazów wciąż wzbudzają spore emocje, a przy tym inspirują młodych artystów, jak również projektantów wnętrz i producentów dekoracji ściennych. Valare to nowoczesne kolekcje fototapet, w których można dostrzec nawiązanie do dzieł najbardziej znanych malarzy.